Parental Rights to Shape the Model and Curriculum in Public Schools in Poland

Paweł Sobczyk

doi:10.47078/2023.1.133-155

Paweł Sobczyk Dean of the Faculty of Law and Administration of the University of Opole, associate professor at and head of the Department of State and Law Sciences, University of Opole; Coordinator of the Center for Research on Fundamental Rights, Deputy Director of Institut of Iustice in Warsaw, Poland https://orcid.org/0000-0003-1754-6096

DOI: https://doi.org/10.47078/2023.1.133-155

Keywords: parents, children, school, upbringing, education

Abstract

Parents’ have constitutional rights to raise children in accordance with their self-beliefs and religious beliefs, and thus have an impact on their education. The legislature has created specific mechanisms for the influence of parents on public schools, including a model of education and classes. Unfortunately, the implementation of this right has encountered numerous problems. Therefore, it is necessary to analyze the applicable regulations and formulate postulates de lege ferenda.

References

Balicki, A., Pyter., M. (2017) Prawo oświatowe. Komentarz. Warszawa: C. H. Beck.

Borecki, P. (2008a) ‘Dylematy konstytucyjności prawnych zasad nauczania religii i etyki w szkole’, Państwo i Prawo, 2008/7, pp. 63–72.

Borecki, P. (2008b) ‘Konstytucyjność regulacji szkolnej nauki religii (głos w dyskusji)’, Studia Prawnicze, 2(176), pp. 31–40; https://doi.org/10.37232/sp.2008.2.2.

Domaszk, A. (2009) ‘Wpływ rodziców na wychowawczą i ewangelizacyjną rolę szkoły katolickiej’ in Wroceński, J., Krajczyński, J. (eds.) Finis legis Christus. A commemorative book dedicated to Professor Wojciech Góralski on the occasion of the seventieth anniversary of his birth. Volume I. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, pp. 305–320.

Góralski, W., Pieńdyk, A. (2000) Zasada niezależności i autonomii państwa i Kościoła w Konkordacie Polskim z 1993 r. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego.

Karolczak, J. M. (2021) Ocena skutków prawnych regulacji zawartej w rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy – Prawo oświatowe oraz niektórych ustaw (druk sejmowy nr 1812) [Online]. Available at: https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/opinieBAS.xsp?nr=1812 (Accessed: 09 August 2022).

Krajczyński, J. (2006) ‘Ewangelizacyjna obecność chrześcijańskich rodziców w szkole’, Prawo Kanoniczne, 49(1–2), pp. 99–117; https://doi.org/10.21697/pk.2006.49.1-2.04.

Król, A., Kuzior, P., Łyszczarz, M. (2009) Prawo oświatowe. Komentarz do ustawy o systemie oświaty. Warszawa: Bielsko-Biała: Wydawnictwo Szkolne PWN.

Król, I., Pielachowski, J. (1992) Organizacja i kierowanie szkołą. Warszawa – Poznań: Wydawnictwo „Ławica”.

Krukowski, J. (1995) Konkordaty Współczesne. Doktryna, Teksty (1964-1994. Warszawa: Wydawnictwo „Civitas Christiana”.

Krukowski, J. (1996) ‘Gwarancje dotyczące wolności w dziedzinie wychowania i nauczania’, Ateneum Kapłańskie, 127(1), pp. 40–49.

Krukowski, J., Sobczyk, P., Poniatowski, M. (2014) (eds.) Religia i etyka w edukacji publicznej. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego.

Lulek, B. (2017) ‘Powinności – pozory – inicjowanie działania. Wyznaczniki relacji rodziców z nauczycielami w szkołach podstawowych’, Kultura – Przemiany – Edukacja, 2017/5, pp. 199–215; https://doi.org/10.15584/kpe.2017.5.12.

Lulek, B. (2016) ‘Rada rodziców – pomiędzy formalną a nieformalną edukacją dziecka’, Edukacja – Technika – Informatyka, 17(3), pp. 22–31; https://doi.org/10.15584/eti.2016.3.2.

Łącki, P. (2011) ‘Glosa do wyroku ETPCzł. z 15.06.2010 r., skarga nr 7710/02 Grzelak przeciwko Polsce. [Dot. naruszenia przez Polskę europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka przy organizacji nauki etyki]’, Przegląd Sejmowy, 2011/2, pp. 194–204.

Mezglewski, A. (2009) Polski model edukacji religijnej w szkołach publicznych. Aspekty prawne. Lublin: Wydawnictwo KUL.

Ofiarski, Z., Karlikowska, M., Miemiec, W., Sawicka, K. (2010) Ustawa o finansach publicznych. Komentarz. Wrocław: Wydawnictwo Presscom sp. z o.o.

Pilich, M. (2009) Ustawa o systemie oświaty. Komentarz. Warszawa: Wydawnictwo Wolters Kluwer.

Pilich, M. (2021) Prawo oświatowe. Komentarz. 2nd edn. Warszawa: Wydawnictwo Wolters Kluwer.

Pope Paul VI (2002) Declaration on Christian Education Gravissimum educationis, No. 6, 7: Second Vatican Council, Constitutions, Decrees, Declarations, Polish Text. New translation.

Pope Paul VI (2002) Declaration on Religious Freedom Dignitatis Humanae, No. 5: Second Vatican Council, Constitutions, Decrees, Declarations, Polish Text. New translation.

Sokołowski, T. (1999) ‘Wolność myśli, sumienia i wyznania dziecka’ in Smyczyński, T. (eds.) Konwencja o prawach dziecka. Analiza i wykładnia, Poznań: Przedsiębiorstwo wydawnicze „Ars boni et aequi”, pp. 257–272.

Warchałowski, K. (2004) Prawo do wolności myśli, sumienia i religii w Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i Podstawowych Wolności. Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.

Warchałowski, K. (2007) ‘Gwarancje prawa do wychowania religijno-moralnego w umowach międzynarodowych’, Studia z Prawa Wyznaniowego, 2007/10, pp. 201–208.

Zieliński, T. J. (2009) ‘Konstytucyjne granice obecności religii w polskiej szkole publicznej’ in Borecki, P., Czohara, A., Zieliński, T. J. (eds.) Pro bono Rei Publicae. Księga jubileuszowa Profesora Michała Pietrzaka. Warsaw: Wydawnictwo LexisNexis, pp. 502–528.