Necessity of Protecting Religious Feelings under Criminal Law in a Democratic State
Abstract
Offending religious feelings, as referred to in Article 196 of the Polish Penal Code, was criminalized as follows: ‘Any person who offends the religious feelings of others by publicly insulting an object of religious worship or a place dedicated to the public celebration of religious rites shall be liable to a fine, restriction of freedom or imprisonment for a term not exceeding 2 years.’ This study highlights some doubts concerning the protection of freedom of conscience and religion using the example of the crime of offending religious feelings and attempts to prove the necessity of such protection in the Republic of Poland, a democratic state ruled by the law. The study first examines whether criminalising offences to religious feelings contravenes the constitutionally and internationally guaranteed freedom of speech (expression), freedom of conscience and religion, and broadly understood democratic standards. The study then examines whether criminal law is too strict an instrument to apply to alleged offences against religious feelings, and whether administrative or civil law (thought to be more lenient) is sufficient for ensuring the protection of individual freedoms and rights in this regard.
References
Bańko, M. (ed.) (2007) Wielki Słownik Wyrazów Bliskoznacznych PWN. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Budyn-Kulik, M. (2014) ‘Znieważenie uczuć religijnych – analiza dogmatyczna i praktyka ścigania’, Prawo w działaniu. Sprawy karne 2014/19, pp. 100-137.
Cienkowski, W. (1990) Słownik szkolny. Synonimy. Warszawa: Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne.
Dunaj, B. (ed.) (2009) Wielki Słownik Języka Polskiego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Dziennik.pl (2010) Sąd Nie Odpuszcza Dodzie. Będzie Proces! Available at: http://wiadomosci.dziennik.pl/wydarzenia/artykuly/299624,sad-nie-odpuszcza-dodziebedzie-proces.html (Accessed: 7 October 2017).
Filar, M. (2014) ‘Commentary on Article 196’ in Filar, M. (ed.) Kodeks Karny. Komentarz, Warszawa: Wydawnictwo LexisNexis, pp. 933-934.
Gardocki, L. (2007) Prawo Karne. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
Garlicki, L. (2001) ‘Przesłanki ograniczania konstytucyjnych praw i wolności (na tle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego)’, Państwo i Prawo 2001/10, pp. 5-24.
Hypś, S. (2012) Przestępstwa Przeciwko Wolności, Wolności Sumienia I Wyznania, Grześkowiak, A. (ed.), Prawo karne. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck, pp. 340.
Hypś, S. (2015) ‘Commentary on Article 196’ in Grześkowiak, A., Wiak, K. (eds.) Kodeks Karny. Komentarz. Warszawa: C.H. Beck 2015, pp. 976-978.
Janyga, W. (2013) ‘Commentary on Article 196’ in Królikowski, M., Zawłocki, R. (eds.) Kodeks Karny. Część Szczególna Tom I, Komentarz. Warszawa: C.H. Beck, pp. 590-596.
Jasudowicz, T. (2005) ‘Zagadnienia Wstępne’ in Gronowska B., Jasudowicz, T., Balcerzak, M., Lubiszewski, M., Mizerski, R. (eds.) Prawa Człowieka I Ich Ochrona. Toruń: Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa Dom Organizatora, pp. 21-33.
Kłączyńska, N. (2014) ‘Commentary on Article 196’ in Giezek J. (ed.) Kodeks Karny. Część Szczegółowa. Komentarz. Warszawa: Wolters Kluwer, pp. 508-516.
Kozłowska-Kalisz, P. (2013) ‘Commentary on Article 196’ in Mozgawa, M. (ed.) Kodeks Karny. Komentarz. Warszawa: Wolters Kluwer, p. 452-453.
Kruczoń, E. (2011) ‘Przestępstwo obrazy uczuć religijnych’, Prokuratura i Prawo 2011/2, pp. 38-59.
Krukowski, J. (2008) Polskie Prawo Wyznaniowe. Warszawa: Wydawnictwo LexisNexis.
Łukaszewicz, A. (2012) ‘Nie trzeba chcieć, żeby obrazić uczucia religijne’, Rzeczpospolita, 30 October 2012, p. C3.
Malec-Lewandowski, P. (2016) ‘Glosa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 6 października 2015 r. (sygn. akt SK 54/13)’, Forum Prawnicze 2016, pp. 75-84.
Poniatowski, M. (2013), ‘Analiza art. 196 Kodeksu karnego z perspektywy 15 lat jego obowiązywania’, Roczniki Nauk Prawnych Tom XXIII, 2013/3, pp. 23-24.
Paprzycki, L. (2008) ‘Czy bluźnierca jest przestępcą? Rozważania na temat znamienia „przedmiotu czci religijnej” przestępstwa obrazy uczuć religijnej – art. 196 k.k.’ Palestra 2008/5–6, pp. 81-90.
Paprzycki, R. (2000) ‘Graj szatanie’, Rzeczpospolita, 21 September 2000, pp. C3.
Piórkowska-Flieger, J. (2009) ‘Commentary on Article 196; in Bojarski T. (ed.) Kodeks Karny. Komentarz. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, pp. 400-401.
Pohl, Ł. (2020) ‘O potrzebie zmiany obecnego ujęcia przepisu określającego przestępstwo obrazy uczuć religijnych w polskim prawie karnym’ in Sobczyk P. (ed.) Prawna Ochrona Wolności Sumienia I Religii. Stan De Lege Lata Oraz Postulaty De Lege Ferenda. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości, pp. 335–352.
Stanisz, P. (2011) ‘Środki ochrony wolności sumienia i wyznania’ in Mezglewski, A., Misztal, H., Stanisz, P. (eds.) Prawo Wyznaniowe. Warszawa: C.H. Beck, pp. 124-132.
Stefański, R. A. (2009) Prawo Karne Materialne. Część Szczególna. Warszawa: Wydawnictwo Difin.
Szymański, T., Jędrejek G. (2002) Ochrona uczuć religijnych w prawie polskim (Uwagi na tle artykułu Zbigniewa Wiszniewskiego zamieszczonego w Nr 275 „Trybuny” z dnia 25 listopada 1997 r. pt. ‘Joannes Paulus dixit’), Warszawa-Sandomierz: Wydawnictwo Diecezjalne w Sandomierzu.
Warylewski, J. (2005), ‘Pasja czy obraza uczuć religijnych? Spór wokół art. 196 k.k.’ in Leszczyński, E., Hołda, Z. (eds.) W Kręgu Teorii I Praktyki Prawa Karnego. Księga Poświęcona Pamięci Profesora Andrzeja Wąska. Lublin: Wydawnictwo UMCS, pp. 367-381.
Wojciechowska, J. (2010) ‘Commentary on Article 196’ in Wąsek A., Zawłocki R. (eds.) Kodeks Karny. Część Szczególna. Komentarz Do Art. 117-221, vol. 1. Warszawa: C.H. Beck, pp. 898–901.
Wojciechowski, J. (1997) Kodeks Karny. Komentarz. Orzecznictwo. Warszawa: Librata.
Wojtyczek, K. (1999) Granice Ingerencji Ustawodawczej W Sferę Praw Człowieka w Konstytucji RP. Kraków: Wydawnictwo Wolters Kluwer.
Wróbel, W. (2008) ‘Commentary on Article 196’ in Zoll A. (ed.) Kodeks Karny. Część Szczególna. Komentarz, vol. 2, Komentarz do art. 117-277 k.k.. Warszawa: Wydawnictwo Wolters Kluwer
