Issues Relating to Migration and Refugees in the Constitution of the Republic of Poland and the Jurisprudence of the Constitutional Tribunal
Abstract
Issues relating to migration and refugees are becoming increasingly important worldwide, requiring various kinds of analyses, including legal analyses. Poland is no exception. Owing to its binding international agreements, the country must ensure certain standards for the protection of migrants and refugees. Although primarily established by international law, the national legal framework is also relevant. Certain standards are derived from the Constitution of the Republic of Poland and the jurisprudence of the Constitutional Tribunal. Although the Polish Constitution does not mention migrants as such, and the concept of a refugee appears in the context of the right to obtain this status, based on art. 56 sec. 2, the system’s legislator ensures that the interests of these persons are protected. Indeed, migrants and refugees as foreigners are covered by Polish law and its guarantees, including constitutional guarantees. The article analyses how migration and refugee issues are regulated in the Constitution of the Republic of Poland and the jurisprudence of the Constitutional Tribunal. By analysing the constitutional provisions and relevant case laws, this article aims to present the constitutional legal framework in Poland for these issues and examine the extent to which these solutions are appropriate and whether the Polish Constitution requires modifications or amendments in this regard.
Shaping the position of migrants and refugees must comply with constitutional standards, including the general principles of loyalty, proportionality, and equality. Exceptions and limitations may be established by law and must meet the conditions of art. 31 sec. 3 of the Constitution. Differentiating the constitutional position of citizens and foreigners with regard to certain rights, especially those serving the realisation of the principle of the Nation’s sovereignty, is justified and cannot be treated as discrimination. This is justified by the functions of the state and its obligations to citizens as expressed in the Constitution.
References
Banaszak, B. (2012) Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej: Komentarz. Warszawa: C.H.Beck.
Czapliński, W., Wyrozumska, A. (2004) Prawo międzynarodowe publiczne. Zagadnienia systemowe. Warszawa: C.H. Beck.
Działocha, K. (2003) ‘Komentarz do art. 84’ in Garlicki, L. (ed.) Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. Vol. 3. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, pp. 1–11.
Ehrlich, L. (1958) Prawo międzynarodowe. Wydawnictwo Prawnicze.
European Union Agency for Fundamental Rights (2020) Handbook on European law relating to asylum, borders and immigration. 3rd edn. Luxembourg: Publications Office of the European Union.
Florczak, A. (2003) Uchodźcy w Polsce. Między humanitaryzmem a pragmatyzmem. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Gałka, K. (2018) ‘Zasada przestrzegania prawa międzynarodowego jako zasada konstytucyjna (art. 9 Konstytucji RP)’ in Mik, C., Kułaga, Ł. (eds.) Polskie prawo stosunków międzynarodowych. Zagadnienia wybrane. Toruń: Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa „Dom Organizatora”, pp. 115–121.
Garlicki, L. (2003) ‘Komentarz do art. 31’ in Garlicki, L. (ed.) Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. Vol. 3. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, pp. 1–36.
Kędzia, Z. (1991) ‘Prawo cudzoziemca do ochrony przed wydaleniem z kraju legalnego pobytu’ in Wieruszewski, R. (ed.) Prawa człowieka. Model prawny. Wrocław: Ossolineum, pp. 485–487.
Kuczma, P. (2014) ‘Prawo cudzoziemca do ubiegania się o udzielenie azylu terytorialnego’ in Jabłoński, M. (ed.) Realizacja i ochrona konstytucyjnych wolności i praw jednostki w polskim porządku prawnym. Wrocław: Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, pp. 283–293.
Mik, C. (2000) Europejskie prawo wspólnotowe. Zagadnienia teorii i praktyki. Tom I. Warszawa: C.H. Beck.
Muszyński, M. (2022a) ‘On the Notion, Concept and Contemporary Role of International Law in historical Perspective’, Kwartalnik Prawa Międzynarodowego, I(I), pp. 11–41; https://doi.org/10.5604/01.3001.0015.9872.
Muszyński, M. (2022b) ‘Konstytucja RP a prawo spór o w pluralistycznym prawnym’, Consilium Iuridicum, 2022/1-2, pp. 34–69.
Muszyński, M. (2023) ‘Konstytucyjne granice bezpośredniego stosowania umowy międzynarodowej przez sądy w Polsce’, Prokuratura i Prawo, 2023/4, pp. 5–36.
Muzyczka, K. (2013) ‘Pojęcie cudzoziemca i jego status prawny w Rzeczypospolitej Polskiej’, Świat Idei i Polityki, 12(14), pp. 54–74; https://doi.org/10.15804/siip201304.
Płachta, M. (1998) ‘Ekstradycja i azyl w Konstytucji z 1997 roku’, Gdańskie Studia Prawnicze, III(3), pp. 79–98.
Safjan, M., Bosek, L. (eds.) (2016) Konstytucja RP. Tom I. Komentarz do art. 1–86. Warszawa: C.H. Beck; Legalis.
Skrzydło, W. (2013) Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
Sokolewicz, W. (2007) ‘Komentarz do art. 1’ in Garlicki, L. (ed.) Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. Vol. 5. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, pp. 1–37.
Syryt, A. (2019) Oddziaływanie prawa międzynarodowego na sądownictwo konstytucyjne w Polsce – perspektywa konstytucyjna. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości.
Trzciński, J. (2005) ‘Rzeczpospolita Polska dobrem wspólnym wszystkich obywateli’ in Góral, J., Hauser, R., Trzciński, J. (eds.) Sądownictwo administracyjne gwarantem wolności i praw obywatelskich 1980–2005. Warszawa: Naczelny Sąd Administracyjny, pp. 452–460.
Uziębło, P. (2007) ‘Podstawowe prawa i wolności polityczne cudzoziemców w RP’, Białostockie Studia Prawnicze, 2007/2, pp. 141–157.
Wasilkowski, A. (1997) ‘Prawo krajowe – prawo wspólnotowe – prawo międzynarodowe. Zagadnienia wstępne’ in Kruk, M. (ed.) Prawo międzynarodowe i wspólnotowe w wewnętrznym porządku prawnym. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, pp. 7–18.
Wasilkowski, A. (2006) ‘Przestrzeganie prawa międzynarodowego (art. 9 konstytucji RP)’ in Wójtowicz, K. (ed.) Otwarcie Konstytucji RP na prawo międzynarodowe i procesy integracyjne. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, pp. 9–30.
Winczorek, P. (2000) Komentarz do Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa: Liber.
Wojtyczek, K. (2014) ‘Rozdział II’ in Sarnecki, P. (ed.) Prawo konstytucyjne RP. 9th edn. Warszawa: C.H. Beck, Legalis, pp. 8–45.
Wójtowicz, K. (2014) Constitutional courts and European Union law. Wrocław: E-Wydawnictwo. Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego.
Zdanowicz, M. (2007) ‘Formy ochrony cudzoziemców w Polsce’, Białostockie Studia Prawnicze, 2007/2, pp. 217–230.
Zdyb, M. (2001) ‘Dobro wspólne w perspektywie art. 1 Konstytucji RP’ in Rymarz, F., Jankiewicz, A. (eds.) Trybunał Konstytucyjny. Księga XV-lecia. Warszawa: Wydawnictwo BTK, pp. 190–202.
Zdyb, M. (2018) ‘Podstawowe dylematy realizacji prawa cywilnego w prawie administracyjnym w kontekście stosowania instrumentów administracyjnych (i odwrotnie). Poszukiwanie optymalnego modelu współistnienia obu sfer prawa w perspektywie współczesnych wyzwań, przy uwzględnieniu wybranych dziedzin publicznego (administracyjnego) prawa gospodarczego’, Zeszyty Naukowe KUL, 61(4), pp. 23–46; https://doi.org/10.31743/zn.2018.61.4.23-46.
